Wat is een voedselbos?
Op basis van de Green Deal Voedselbossen (2017) wordt een voedselbos gedefinieerd als: een vitaal ecosysteem dat door mensen is ontworpen naar het voorbeeld van een natuurlijk bos met het doel om voedsel te produceren. Voedselbossen zijn een specifieke vorm van boslandbouw met als onderscheidende kenmerken: een vegetatielaag met hoge kruinbomen, minimaal drie andere vegetatielagen, een rijk bosbodemleven en een robuuste omvang. Een ‘robuuste’ omvang is nodig om te komen tot een vitaal, zelfvoorzienend bosecosysteem en staat gelijk aan minimaal 0,5 hectare in een ecologisch rijke omgeving en minimaal 20 hectare in een ernstig verarmde omgeving. Een Voedselbos herbergt een rijkgeschakeerde, snel toenemende biodiversiteit.
De verschillende soorten zijn geselecteerd om een functioneel ecologisch systeem te creëren, dat tegelijkertijd voedsel produceert voor menselijke consumptie, zoals fruit, noten, bessen, groenten, zaden, kruiden, paddenstoelen, maar ook nuttige biomaterialen zoals hout. Voedselbossystemen werken zonder input van landbouwchemicaliën zoals herbiciden of kunstmest. Wij gebruiken geen zware machines die de grond verdichten en het bodemleven verstoren. In plaats daarvan zetten we ons in om slimme oogsttechnieken te ontwikkelen. Het gebruik van fossiele brandstof per hectare is naar schatting meer dan 95% lager dan in de reguliere landbouw, want we gebruiken deze eindige brandstof alleen wanneer dat echt nodig is.
Ontstaan
Het begon in 2017 met de droom van vier jonge visionairs, studenten van HAS ‘s-Hertogenbosch: “Wat als we ecosystemen kunnen herstellen en tegelijkertijd grote hoeveelheden gezond voedsel kunnen verbouwen?” Deze vraag leidde vanaf 2018 tot de ontwikkeling van het 1 ha grote experimentele voedselbos als landbouwmodel waarbij het bosecosysteem als voorbeeld dient. Met als doel te inspireren, te creëren en een plek te zijn voor actief leren, onderzoeken (in samenwerking met HAS en WUR) en uitwisselen.
Belangrijke partij hierbij is Waterschap De Dommel. Deze stelt de pachtgrond ter beschikking om hiermee een begin van een antwoord te helpen vinden op de vraag in welke mate een voedselbos in balans, dus na enige jaren, in staat is een goede impact te hebben op de waterhuishouding, in het bijzonder bij wateroverlast en watertekort.
Ontwerp
Door een divers en complex voedselproducerend ecosysteem te ontwerpen, neemt de biodiversiteit toe, wordt het bodemleven verder opgebouwd, wordt koolstof opgeslagen in de grond, en neemt de fotosynthese toe. Door de natuurlijke cycli is er geen behoefte aan chemicaliën, kunstmest of zware machines.
Deze onderwerpen worden bij Den Food Bosch geobserveerd, onderzocht en besproken in samenwerking met onze partners HAS en WUR en Waterschap de Dommel. Bekijk ons onderzoeksprogramma voor meer informatie.
Het voedselbos is niet publiekelijk toegankelijk. Tijdens onze georganiseerde rondleidingen en evenementen delen we graag het verhaal, de theorie erachter, en vooral, laten we je het hele systeem zelf ontdekken!